1. Bạch hoa xà thiệt thảo là cây gì? Bạch hoa xà thiệt thảo, còn được gọi với các tên dân gian như cỏ lưỡi rắn hoa trắng, giáp mãnh thảo, xà thiệt thảo, hay an điền bò, là một loại cây thân thảo sống hàng năm thuộc họ Cà Phê (Rubiaceae). Tên khoa học của cây là Hedyotis diffusa Willd., và nó được phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Cây bạch hoa xà thiệt thảo có đặc điểm dễ nhận biết với thân mọc bò, dài khoảng 20- 40cm, thân non có bốn cạnh, màu nâu nhạt, và phân nhánh nhiều. Lá cây mọc đối, hình mác thuôn, dài 1,5 – 3,5cm, rộng 1-2 mm, gần như không có cuống, mặt dưới màu xám nhạt. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc hồng nhạt, mọc đơn độc hoặc thành đôi ở nách lá. Quả của cây dạng nang, dẹt ở đầu, chứa nhiều hạt nhỏ màu nâu. Loại cây này ưa sáng, ưa ẩm, thường mọc hoang ở ven đường, bờ ruộng, sườn đồi hoặc các gò đất cao.
>> Từ ngữ tìm kiếm trên internet (nguyên liệu cao khô bạch hoa xà thiệt thảo)
Ở Việt Nam, dược liệu bạch hoa xà thiệt thảo được thu hái quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng nhất là vào mùa hè và thu khi cây đang ra hoa. Toàn bộ cây, từ thân, lá, hoa đến rễ, đều được sử dụng làm thuốc sau khi rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô.
2. Bạch hoa xà thiệt thảo có mấy loại?
Thực tế, trong chi Hedyotis, có khoảng 60 loài ở Việt Nam, nhưng Hedyotis diffusa (bạch hoa xà thiệt thảo) là loài phổ biến nhất và được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bạch hoa xà thiệt thảo (Hedyotis diffusa) thường bị nhầm lẫn với một số cây khác, chẳng hạn như:
Bạch hoa xà (Plumbago zeylanica L.), thuộc họ Đuôi công (Plumbaginaceae), có tên gọi khác như bạch tuyết hoa, đuôi công hoa trắng. Loại cây này cao hơn (0,3–0,6 m), có thân rễ, hoa trắng mọc thành bông, và chủ yếu được dùng để trị các bệnh ngoài da do tính độc mạnh hơn.
Hedyotis corymbosa, một loài tương tự nhưng khác về hình thái và công dụng, ít được sử dụng hơn trong y học.
3. Bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền, bạch hoa xà thiệt thảo có vị ngọt, hơi đắng, tính hàn, quy vào các kinh vị, đại trường, tiểu trường, tâm, và can. Cây có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu thũng, hoạt huyết. Dưới đây là những tác dụng của bạch hoa xà thiệt thảo được ghi nhận trong cả y học cổ truyền và nghiên cứu hiện đại:
Chống viêm, kháng khuẩn
Bạch hoa xà thiệt thảo còn được biết đến với công dụng chống viêm và kháng khuẩn nhẹ. Nước sắc từ cây có thể ức chế trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn thương hàn, và tụ cầu khuẩn vàng, giúp điều trị các bệnh viêm nhiễm như viêm ruột thừa, viêm phổi, hoặc mụn nhọt.
Lợi tiểu, chữa sỏi mật
Bạch hoa xà thiệt thảo được sử dụng trong các bài thuốc lợi tiểu, hỗ trợ điều trị sỏi mật, viêm thận cấp, hoặc tiểu đạm. Kết hợp với các dược liệu như kim tiền thảo, nhân trần, hoặc xa tiền thảo, cây giúp cải thiện chức năng thận và hệ tiết niệu.
Thanh nhiệt giải độc
Dược liệu Bạch hoa xà thiệt sử dụng phổ biến để thanh nhiệt, giải độc cơ thể, đặc biệt trong các trường hợp sốt cao, viêm nhiễm, hoặc vàng da. Các bài thuốc dân gian thường kết hợp bạch hoa xà thiệt thảo với các dược liệu như hạ khô thảo, cam thảo, hoặc kim ngân hoa để trị viêm gan, viêm họng, viêm amidan, hoặc viêm đường tiết niệu.
(cao duoc lieu)
Hỗ trợ điều trị ung thư
Một trong những tác dụng của cây bạch hoa xà thiệt thảo được nghiên cứu nhiều nhất là khả năng hỗ trợ điều trị ung thư. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy cây chứa nhiều hợp chất như flavonoid, iridoid, anthraquinone, và alkaloid, có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư lympho, ung thư bạch cầu, ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, và ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, cây còn giúp điều hòa miễn dịch, tăng cường khả năng thực bào của bạch cầu, từ đó hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Chữa rắn cắn và các bệnh ngoài da
Từ thời Tuệ Tĩnh, bạch hoa xà thiệt thảo đã được dùng để chữa rắn cắn, côn trùng đốt, hoặc các vết thương ngoài da. Cây tươi được giã nát, vắt lấy nước uống hoặc đắp ngoài để giảm sưng đau, giải độc.
4. Lưu ý khi sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo
Mặc dù bạch hoa xà thiệt thảo có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, người dùng vẫn cần phải lưu ý một số vấn đề để sử dụng an toàn:
Không sử dụng những sản phẩm không rõ nguồn nguyên liệu, có dấu hiệu ẩm mốc.
Bạch hoa xà thiệt thảo có thể tương tác với thuốc tránh thai, vì vậy cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang dùng các loại thuốc khác.
Không dùng quá 120g dược liệu tươi hoặc 40g dược liệu khô mỗi ngày. Với cao khô, cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.
Phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ em dưới 12 tuổi, và người có vấn đề sinh lý yếu (do cây có thể ức chế sinh tinh trùng ở nam giới) không nên sử dụng.
5. Mua cao khô bạch hoa xà thiệt thảo ở đâu uy tín?
Ngoài dạng sắc uống hoặc đắp ngoài, cao khô bạch hoa xà thiệt thảo là một dạng bào chế hiện đại, tiện lợi, được sử dụng ngày càng phổ biến. Cao khô là sản phẩm chiết xuất từ nguyên liệu cao khô bạch hoa xà thiệt thảo, giữ lại các hoạt chất quan trọng như asperulosid, scandosid methyl ester, flavonoid, và anthraquinone.
Cao khô bạch hoa xà thiệt thảo là dạng bào chế mang lại sự tiện lợi và hiệu quả cao cho người dùng.
Biogreen đã sản xuất ra cao khô bạch hoa xà thiệt thảo với hàm lượng hoạt chất cao